Les 24
VERSLAVING
Roken
Roken is het inhaleren en uitblazen van (tabaks)rook. Naast tabak (= gedroogde bladeren van de tabaks/nicotineplant) zitten er veel andere stoffen in een sigaret. Er zitten meer dan 4.000 chemische gassen en teerdruppels in een sigaret. Teer blijft plakken in je longen. De nicotine uit de tabak werkt opwekkend en verslavend. Koolmonoxide is het gas dat ontstaat bij de verbranding van tabak en zorgt ervoor dat het bloed te weinig zuurstof krijgt waardoor het hart, maar ook alle andere lichaamsdelen te weinig zuurstof krijgen en gaat je conditie achteruit. In een e-sigaret (ook wel vape genoemd) wordt geen tabak verbrand. Gebruikers krijgen dus geen teer en koolmonoxide binnen. Daarom denken veel mensen dat het beter is voor de gezondheid om e-sigaretten te roken. De damp van e-sigaretten bevat ook allerlei giftige stoffen. E-sigaretten zijn dus wel ongezond. Een niet-roker krijgt in een ruimte waar wordt gerookt dezelfde schadelijke stoffen binnen, dat noem je passief roken. Snus is gestoomde, fijngemalen tabakpoeder in een theezakje. In tegenstelling tot sigaretten is snus een rookvrij tabaksproduct, maar bevat dus wel de verslavende stof nicotine die wordt nu opgenomen door de kleine bloedvaatjes in je tandvlees ipv door de longen. Roken en de wet In Nederland geldt de tabaks-en rookwarenwet. Hierin staat onder andere dat roken pas mag vanaf 18 jaar, er geen reclame gemaakt mag worden over roken en het verboden is om in de horeca, op het werk en openbare gebouwen te roken. Buiten mag je niet op schoolpleinen en het NS stations roken. Vanaf 1 januari 2023 is het verboden om andere smaakjes dan tabakssmaak toe te voegen aan e-sigaretten. Alcohol Alcohol ontstaat door gisting van sommige soorten natuurlijke suikers, zoals granen, druiven en andere fruitsoorten. Alcoholische dranken delen we in drie groepen: bier (granen) wijn (druiven en andere vruchten) en sterke dranken (graan, aardappel en vruchten). In elk glas zit ongeveer evenveel zuivere alcohol. Alcohol is giftig voor de cellen van het lichaam en wordt daarom zo snel mogelijk door het lichaam afgebroken in onschadelijke stoffen. De effecten van alcohol drinken verschillen op korte en lange termijn. Op korte termijn, tijdens en na het drinken van alcohol, zul je na de eerste twee of drie glazen loskomen, ontspannen. Als je doorgaat met drinken raak je aangeschoten, je hersenen raken verdoofd en je reactievermogen neemt af. Als je dan niet stopt met drinken word je dronken. Je beweging, praten en reageren worden traag en je kan je minder gaan herinneren. De volgende dag heb je een kater, je hebt dan erg veel dorst, een suf gevoel en hoofdpijn. Oplange termijn, als je jaren lang regelmatig alcohol drinkt, went je lichaam aan alcohol (= gewenning) en gaat vaak over in verslaving. Een lichamelijk effect van langdurig alcoholgebruik is leverbeschadiging. De lever verwijdert namelijk de alcohol uit je bloed. Het duurt ongeveer 1,5 uur (verschilt per persoon) voordat een standaard glas alcohol uit je bloed is. Er bestaat geen enkel middeltje om sneller nuchter te worden. Alcohol en de wet De Alcoholwet (sinds juli 2021) gaat over het gebruik en de verkoop (niet onder de 18 jaar) van alcohol. In de Verkeerswet staat dat het verboden is onder invloed van alcohol en drugs te rijden. Rijden onder invloed is een misdrijf. Je mag niet rijden met meer dan 0,5 promille ( = ongeveer twee glazen) alcohol in het bloed. Voor beginnende bestuurders gelden andere regels. In de Mediawet is opgenomen dat het verboden is om alcoholreclame op tv en radio uit te zenden tussen 6:00 en 21:00 uur. Drugs Drugs zijn (genot)middelen die worden gebruikt om een fijn gevoel te krijgen en soms voor een betere prestatie bij het sporten, maar ook als pijnstillers bij ziektes. Er zijn onnatuurlijke, synthetische drugs zoals, XTC, amfetamine. Deze zijn kunstmatig samengesteld en gedoseerd terwijl de hoeveelheid werkzame stof in natuurlijke of plantaardige drugs (dit zijn de tabak, wiet en hasj, tabak, opium en paddestoelen) kan verschillen. Drugs hebben verschillende effecten. De effecten zijn stimulerend, verdovend of ze veranderen je bewustzijn (= hallucineren). Stimulerende middelen zoals, nicotine, cafeïne, cocaïne en amfetamine lijken je meer energie te geven. Drugs met deze werking en meestal in pilvorm of poeder worden vaak op feesten en festivals gebruikt en noemen ze daarom ook wel partydrugs of uppers. 98,3% tussen de 12 en 16 jarige heeft nog nooit een pilletje aangeraakt. Gelukkig zullen de meesten mensen dit ook nooit doen. Verdovende middelen zoals, alcohol, slaap- en kalmeringsmiddelen, opium, morfine, heroïne hebben een rustgevende en ontspannende werking en noemen we ook wel downers. De bewustzijnsveranderende middelen zoals, LSD, wiet en paddo's ga je de wereld (heel) anders zien en beleven. Je kunt ook dingen gaan zien of horen die er niet zijn. De Nederlandse wet verdeeld drugs onder in harddrugs en softdrugs. Wiet, hasj (= cannabis) slaap- en kalmeringsmiddelen zijn softdrugs. Softdrugs kun je in coffeeshops kopen. Ze zijn minder gevaarlijk voor je als harddrugs, maar je kunt er wel net zo verslaafd aan raken. Wiet en hasj zijn illegaal (= verboden bij de wet) maar wordt gedoogd. Dat betekent: als coffeeshops en gebruikers zich aan de regels houden zij geen boete of straf krijgen. De regels zijn, niet meer dan 5 gram softdrugs per dag per persoon verkopen of als gebruiker op zak hebben. Geen softdrugs verkopen (en niet binnenlaten in de shop) aan minderjarigen. Voorbeelden van harddrugs zijn cocaïne, heroïne en amfetaminen. Drugs indelen als 'hard-' of 'softdrugs' is eigenlijk niet helemaal juist. Deze indeling heeft namelijk vooral met onze ideeën over verschillende de drugs te maken, in plaats van het werkelijke effect op de gezondheid. Alcohol en sigaretten zijn voorbeelden van harddrugs die volledig geaccepteerd zijn en vanaf 18 jaar legaal te koop. Terwijl LSD en magische paddestoelen (paddo's) vaak eerder worden gezien als harddrugs, en eigenlijk maar relatief weinig gezondheidsrisico's met zich meebrengen. |
Drugs en de wet
Het is verboden om drugs te verkopen, te maken en te hebben. Er zijn in ons land drie wetten die over drugs gaan: de Opiumwet, de Geneesmiddelenwet en de Warenwet. De Opiumwet heeft 2 lijsten met verboden middelen. Op lijst 1 staan drugs waarvan volgens de wet de risico’s te groot zijn. Voorbeelden zijn: heroïne, cocaïne, XTC en GHB. Op lijst 2 staan middelen zoals wiet en hasj en sinds kort ook de designer drugs en lachgas. Ook staan er slaap- en kalmeringsmiddelen op deze lijst. Deze zijn meestal alleen te krijgen op doktersrecept. Nicotine, cafeïne en alcohol komen niet voor in de Opiumwet, hoewel ze wel degelijk grote invloed hebben op lichaam en de geest. Sommige drugs zijn geneesmiddelen, of worden zo gezien en staan in de Geneesmiddelenwet, zoals ketamine (pijnstiller uit het ziekenhuis die gebruikt wordt als partydrug) en de zogenaamde nieuwe designer drugs (klassieke drugs door scheikundige aangepast tot een nieuwe stof) De Warenwet verbiedt het verhandelen/dealen/verkopen van schadelijke levensmiddelen, drugs dus.
Het is verboden om drugs te verkopen, te maken en te hebben. Er zijn in ons land drie wetten die over drugs gaan: de Opiumwet, de Geneesmiddelenwet en de Warenwet. De Opiumwet heeft 2 lijsten met verboden middelen. Op lijst 1 staan drugs waarvan volgens de wet de risico’s te groot zijn. Voorbeelden zijn: heroïne, cocaïne, XTC en GHB. Op lijst 2 staan middelen zoals wiet en hasj en sinds kort ook de designer drugs en lachgas. Ook staan er slaap- en kalmeringsmiddelen op deze lijst. Deze zijn meestal alleen te krijgen op doktersrecept. Nicotine, cafeïne en alcohol komen niet voor in de Opiumwet, hoewel ze wel degelijk grote invloed hebben op lichaam en de geest. Sommige drugs zijn geneesmiddelen, of worden zo gezien en staan in de Geneesmiddelenwet, zoals ketamine (pijnstiller uit het ziekenhuis die gebruikt wordt als partydrug) en de zogenaamde nieuwe designer drugs (klassieke drugs door scheikundige aangepast tot een nieuwe stof) De Warenwet verbiedt het verhandelen/dealen/verkopen van schadelijke levensmiddelen, drugs dus.
|
|
|
VOORGERECHT Schrijf de volgende antwoorden op de vragen in je LWM. 1. In Nederland lijkt de overheid steeds vaker ongezonde en onveilige zaken te verbieden. Wat vind jij eigenlijk van het verschijnsel VERBOD, is het altijd de beste oplossing? Onderbouw je antwoord. 2. Zou jij eerder een genotmiddel uitproberen als het verboden, of juist niet verboden is? 3. Noem een effect van roken of korte en een effect op lange termijn? 4. Wat is passief roken? 5. Noem 5 hulpmiddelen (klik hier) om te stoppen met roken en hoe werken ze? 6. Waarom denk jij dat de tabaks - en rookwarenwet sinds dit jaar ook een verbod heeft toegevoegd op andere smaken dan tabakssmaak in e-sigaretten? Meer weten waarom roken niet helemaal verboden wordt, klik op de bovenste afbeelding hiernaast voor een filmpje. HOOFDGERECHT Vul de overzichtsthema's in je LWM. Vragen over de wetten regels, schrijf je antwoorden op in je LWM. 1. Noem twee geschreven regels die staan in de tabaks- en rookwaren wet. 2. Een autobestuurder mag minder alcohol in zijn bloed hebben dan iemand die al langer zijn rijbewijs heeft. Geef hiervoor een verklaring. Wat vind jij van deze regel? 3. De tabaks- en rookwarenwet beschermt passieve rokers. Leg dit uit. 4. Welke drie schadelijke en verslavende stoffen komen NIET voor in de opiumwet? 5. Schrijf op welke lijst in de opiumwet harddrugs staan en welke lijst de softdrugs en schrijf er voorbeelden bij. Meer weten waarom alcohol niet verboden wordt, klik op derde afbeelding hiernaast voor een filmpje. NAGERECHT Lees eerst de inleidende tekst in LWM en beantwoord daarna de volgende 2 vragen. 1. Hoe denk jij dat het komt dat deze groep mensen sneller grijpt naar verdovende middelen? 2. Welk advies zou je deze groep mensen willen geven? TUSSENGERECHT Wat weet jij over cannabis? Klik op de onderste afbeelding hiernaast en maak de cannabis test makkelijk. Tijd over? Maak dan ook de test tabak makkelijk en eventueel de kennistest energiedrankjes. |