Les 29
VAN PUBER TOT DE DOOD
De jongvolwassene (16 tot 21 jaar)
Sommige jongens groeien nog, maar over het geheel genomen is het lichaam nu een volwassen lichaam, krachtig en vol energie.
Op verstandelijk gebied kan de adolescent - deze fase wordt ook wel de adolescentie genoemd – nog meer aan. Hij kan zich met moeilijkere vraagstukken bezighouden. Hij kan en zal meer doen met zijn ervaringen en kennis dan de puber. Aandacht, concentratie en het geheugen nemen toe. Een jongvolwassene kan beter geordend werken dan de puber. Dat is handig als je op school zit, voor een beroep leert en/of werkt.
De volwassene (21 tot 55 jaar)
Volwassenen zijn en voelen zich meestal lichamelijk fit en energiek. Toch gaat het lichaam achteruit vanaf ongeveer 35 jaar. De kracht en het uithoudingsvermogen nemen af, mensen worden dikker, de eerste rimpels en grijze haren dienen zich aan. Tussen de 45 en 55 jaar start het wegblijven of onregelmatig worden van de menstruatie bij vrouwen de ‘menopauze’. Dit betekent dat de vrouw niet langer vruchtbaar is. Zweetaanvallen, hoofdpijn of spier- en gewrichtspijnen, minder zin in seks, minder energie, een lusteloos gevoel zijn klachten die daarbij horen. De man komt in de 'penopauze', hij blijft wel vruchtbaar, maar er ontstaan wel vaak erectieproblemen. Bij mannen vallen de klachten veel minder op. De veranderingen in de hormoonspiegel gaan geleidelijker.
De oudere (55+)
Tegenwoordig staan mensen van 55 jaar nog volop in het leven en ze zien er vaak nog niet echt oud uit. Je spreekt ook wel van bejaarden na een leeftijd van ongeveer 65 tot 70 jaar. Bij iemand van 80 jaar kun je toch wel spreken van ‘oud’. Hoe oud iemand zich voelt hangt sterk af van de beleving en het leven dat iemand leidt. Ook de lichamelijke conditie speelt een rol. Tegenwoordig zie je dat veel oudere mensen sporten en veel bewegen waardoor ze langer fit blijven. Toch zijn er lichamelijke veranderingen. Na ongeveer het zestigste levensjaar gaat de lichamelijke conditie steeds verder achteruit. Het gehoor- en het gezichtsvermogen worden minder. De meeste oudere hebben na hun vijftigste een bril nodig om te kunnen lezen. De bloeddruk stijgt en de spierkracht wordt minder. Reacties zijn trager. Grijze haren zijn nu volop aanwezig en rimpels nemen toe. Er is een kans op slijtage van gewrichten (artrose). De weerstand tegen infecties wordt minder. Ouderen zijn over het geheel genomen dus vaker ziek dan jongeren en moeten vaker een beroep doen op artsen en ziekenhuizen.
De dood
Fysiek gezien gaan de organen steeds minder werken. De spijsvertering gaat slechter werken, waardoor het hongergevoel langzaam verdwijnt. Maar ook de doorbloeding zal steeds slechter worden. Mensen krijgen het vaak koud of warm en kunnen lijkbleek worden doordat het bloed uit de huid wegtrekt. Wat je ook aan de huid kunt zien zijn donkere en blauwe verkleuringen, zeker als het lichaam lang stil ligt. De vitale organen blijven het langst doorwerken, zoals het hart, longen en de hersenfuncties . Als mensen zijn overleden zal door de zwaartekracht het bloed verder zakken geeft nog meer verkleuringen van de huid. Uiteindelijk zijn de vitale organen aan de beurt. Als het sterven dichtbij komt, wordt de ademhaling zwakker. Doordat de kracht eruit is lukt het niet meer goed om de lucht naar binnen te zuigen. Daardoor ontstaat een onregelmatige ademhaling die af en toe stopt. Dit kan wel een aantal minuten duren. Vervolgens stopt het hart met kloppen. Meestal gaat dat tegelijk. Direct na het overlijden begint de ontbinding. In het begin gaat dat snel. Maar uiteindelijk gaat het door tot ongeveer tien jaar na de begrafenis. Het proces gebeurt door bacteriën die altijd al aanwezig zijn in het lichaam.
Sommige jongens groeien nog, maar over het geheel genomen is het lichaam nu een volwassen lichaam, krachtig en vol energie.
Op verstandelijk gebied kan de adolescent - deze fase wordt ook wel de adolescentie genoemd – nog meer aan. Hij kan zich met moeilijkere vraagstukken bezighouden. Hij kan en zal meer doen met zijn ervaringen en kennis dan de puber. Aandacht, concentratie en het geheugen nemen toe. Een jongvolwassene kan beter geordend werken dan de puber. Dat is handig als je op school zit, voor een beroep leert en/of werkt.
De volwassene (21 tot 55 jaar)
Volwassenen zijn en voelen zich meestal lichamelijk fit en energiek. Toch gaat het lichaam achteruit vanaf ongeveer 35 jaar. De kracht en het uithoudingsvermogen nemen af, mensen worden dikker, de eerste rimpels en grijze haren dienen zich aan. Tussen de 45 en 55 jaar start het wegblijven of onregelmatig worden van de menstruatie bij vrouwen de ‘menopauze’. Dit betekent dat de vrouw niet langer vruchtbaar is. Zweetaanvallen, hoofdpijn of spier- en gewrichtspijnen, minder zin in seks, minder energie, een lusteloos gevoel zijn klachten die daarbij horen. De man komt in de 'penopauze', hij blijft wel vruchtbaar, maar er ontstaan wel vaak erectieproblemen. Bij mannen vallen de klachten veel minder op. De veranderingen in de hormoonspiegel gaan geleidelijker.
De oudere (55+)
Tegenwoordig staan mensen van 55 jaar nog volop in het leven en ze zien er vaak nog niet echt oud uit. Je spreekt ook wel van bejaarden na een leeftijd van ongeveer 65 tot 70 jaar. Bij iemand van 80 jaar kun je toch wel spreken van ‘oud’. Hoe oud iemand zich voelt hangt sterk af van de beleving en het leven dat iemand leidt. Ook de lichamelijke conditie speelt een rol. Tegenwoordig zie je dat veel oudere mensen sporten en veel bewegen waardoor ze langer fit blijven. Toch zijn er lichamelijke veranderingen. Na ongeveer het zestigste levensjaar gaat de lichamelijke conditie steeds verder achteruit. Het gehoor- en het gezichtsvermogen worden minder. De meeste oudere hebben na hun vijftigste een bril nodig om te kunnen lezen. De bloeddruk stijgt en de spierkracht wordt minder. Reacties zijn trager. Grijze haren zijn nu volop aanwezig en rimpels nemen toe. Er is een kans op slijtage van gewrichten (artrose). De weerstand tegen infecties wordt minder. Ouderen zijn over het geheel genomen dus vaker ziek dan jongeren en moeten vaker een beroep doen op artsen en ziekenhuizen.
De dood
Fysiek gezien gaan de organen steeds minder werken. De spijsvertering gaat slechter werken, waardoor het hongergevoel langzaam verdwijnt. Maar ook de doorbloeding zal steeds slechter worden. Mensen krijgen het vaak koud of warm en kunnen lijkbleek worden doordat het bloed uit de huid wegtrekt. Wat je ook aan de huid kunt zien zijn donkere en blauwe verkleuringen, zeker als het lichaam lang stil ligt. De vitale organen blijven het langst doorwerken, zoals het hart, longen en de hersenfuncties . Als mensen zijn overleden zal door de zwaartekracht het bloed verder zakken geeft nog meer verkleuringen van de huid. Uiteindelijk zijn de vitale organen aan de beurt. Als het sterven dichtbij komt, wordt de ademhaling zwakker. Doordat de kracht eruit is lukt het niet meer goed om de lucht naar binnen te zuigen. Daardoor ontstaat een onregelmatige ademhaling die af en toe stopt. Dit kan wel een aantal minuten duren. Vervolgens stopt het hart met kloppen. Meestal gaat dat tegelijk. Direct na het overlijden begint de ontbinding. In het begin gaat dat snel. Maar uiteindelijk gaat het door tot ongeveer tien jaar na de begrafenis. Het proces gebeurt door bacteriën die altijd al aanwezig zijn in het lichaam.
|
|
|
|
VOORGERECHT
Beantwoorde de volgende vragen in je LWM. 1. Vanaf welke leeftijd gaat je lichaam achteruit? 2. Wanneer noem je iemand oud? 3. Vanaf welke leeftijd hebben de meeste mensen een leesbril nodig? 4. Welke fase(s) van de menselijke ontwikkeling vind of lijkt je het leukst en welke het minst leuk en waarom? 5. Leg uit wat water te maken heeft met krimpen van een lichaam. 6. Leg de volgende uitspraak uit 'je bent zo oud als je je voelt'. HOOFDGERECHT Beantwoord de volgende vier vragen over de dood LWM: 1. Hoe zou jij dood willen gaan, leg uit? 2. Heb je al ervaring met de dood, hoe was dat voor jou? 3. Welke emoties en lichamelijke klachten komen voor tijdens het rouwen? Klik op de onderste afbeelding voor info. 4. Veel ouder mensen zijn eenzaam en willen daarom dood, wat vind jij daarvan? Zet bij elke fase (van geboorte tot de dood) de leeftijd en veranderingen (van groei tot aftakeling) rondom de illustratie, maak er een soort tijdlijn van. En...zoek een leuk weetje uit bij elke levensfase (klik hiernaast op de bovenste afbeelding) NAGERECHT Kleur het mandala doodshoofd in. TUSSENGERECHT Puzzel |